Większość kupujących monitory zna podstawowe ich parametry, te widzianych gołym okiem – przekątną i rozdzielczość. Niestety prawie nikt nie zastanawia się jak one ze sobą współgrają. Tymczasem ta zależność ma znaczący wpływ na komfort użytkowania.

Przekątna opisuje rozmiar monitora. Większość modeli dostępnych na rynku ma proporcje boków 16:9 więc posługując się twierdzeniem Pitagorasa znając długość przekątnej można obliczyć długości boków, a co za tym idzie także rozmiar monitora. Aktualnie popularne rozmiary (czyli długości przekątnych) to 22 cale, 23, 24, 27, 32 i 40. Występują też wielkości pośrednie jak 21,5, 23,5, 25, 28, 31,5. Przy czym monitor o przekątnej 40 cali to już praktycznie telewizor i praca z takim nie zawsze jest przyjemna – siedzimy bardzo blisko ogromnej świecącej tafli. Oczywiście na rynku są monitory o innych proporcjach boków: 21:9 i 32:9. Nie są to modele tak popularne, ale opisywane w tym tekście zależności dotyczą także ich.

Kolejnym istotnym parametrem jest tzw. natywna rozdzielczość monitora. Rozdzielczość to liczba punktów (pikseli) obrazu podawana jako iloczyn np. 1920 x 1080. To rozmiar tego, co widzimy na monitorze. W czasach monitorów kineskopowych wyświetlany obraz mógł mieć różne rozdzielczości i większość z nich wyglądała dobrze. Ekrany LCD nie radzą sobie jednak z rozdzielczościami innymi niż ta, która odpowiada fizycznej liczbie pikseli, z których zbudowany jest wyświetlacz. Dlatego w zdecydowanej większości wypadków używa się ich wyłącznie z jedną – natywną – rozdzielczością. Obecnie najpopularniejszą rozdzielczością jest Full HD – czyli 1920 x 1080, wyższe to 2,7K (QHD) -2560 x 1440, oraz 4K czyli 3840 x 2160.

Niestety, mało kto zauważa i robi praktyczny użytek z faktu, że rozmiar i rozdzielczość monitora powinny być ze sobą zgrane. Jeżeli nie są, cierpi na tym bardzo komfort pracy.

W wszystkich zagadnieniach związanych z rozdzielczością istnieje pojęcie dpi (dots per inch – punkty na cal) określające zagęszczenie punktów. Przykładowo przyjmuje się, że druk dobrej jakości ma rozdzielczość 300 dpi. Parametr ten pod nazwami lpi, cpi używany jest w drukarkach, skanerach smartfonach. Niestety nikt nie stosuje w praktyce tego do ekranów monitorów, a tutaj parametr ten także ma zastosowanie.

Przyjrzyjmy się najpopularniejszej rozdzielczości 1920 x 1080 w monitorze o przekątnej ekranu 23-24 cale. Jak patrzymy na taki ekran widzimy zagęszczenie pikseli na poziomie 92-96 dpi. Przyjmijmy je za wzorcowe, bo zapewnia dobrą jakość obrazu i jednocześnie komfort pracy. Jeżeli wybierzemy mniejszy monitor – 22 cale – dpi wzrośnie do 100, co oznacza, że elementy na pulpicie będą mniejsze. Dla osób z gorszym wzrokiem oznacza to mniej komfortową pracę lub konieczność korzystania z okularów.

iiyama ProLite XB2779QQS-S1

« ‹ z 5 › »

Jeżeli wybierzemy większą rozdzielczość – 2,7K i monitor 27-calowy to otrzymamy dpi w granicach 110 dpi – to przy normalnym wzroku jest granica komfortu. Zastosowanie rozdzielczości 4K na 27 calach daje dpi 164 co jest akceptowalne wyłącznie dla osób z sokolim wzrokiem. W skrajnym wypadku w monitorze 27-calowym o rozdzielczości 5K (5120 x 2880) jak iiyama ProLite XB2779QQS-S1 dpi przekracza 200. To monitor dla tych, którzy potrzebują bardzo wysokiej szczegółowości obrazu np. projekty CAD, ale nie pracują na co dzień z dużymi ilościami tekstu.

iiyama ProLite XB3288UHSU-B1

« ‹ z 5 › »

Aby utrzymać dpi na komfortowym poziomie zbliżonym do 95 przy rozdzielczości QHD należy sięgnąć po monitor o przekątnej 32 cali. Natomiast jeżeli chcemy względnie wygodnie pracować z 4K, to minimalnym sensownym rozmiarem jest 40 cali, bo wówczas otrzymujemy 110 dpi. Ze względu jednak na to, że tak wielki monitor może sprawiać użytkownikowi dyskomfort dobrym rozwiązaniem będzie też model 32-calowy np. ProLite XB3288UHSU-B1.

Jak więc widać duża rozdzielczość powinna iść w parze z dużym rozmiarem monitora, inaczej elementy wyświetlane na ekranie będą tak małe, że nie będziemy w stanie ich zobaczyć. Dlatego wybierając nowy monitor warto dokładnie zastanowić się jaka rozdzielczość i dpi nam odpowiada i do tych parametrów dobrać rozmiar monitora.

iiyama G-Master GB2888UHSU-B1

« ‹ z 4 › »

Warto jednak wspomnieć, że od opisanej zasady jest jeden wyjątek. Powyższe rozważania dotyczą pracy z tekstem, arkuszami kalkulacyjnymi, aplikacjami graficznymi, CAD itp. Natomiast w grach nawet spore odstępstwa od dpi w granicach 90-100 nie wyglądają źle. W zdecydowanej większości gier bardzo dobrze będzie wyglądał zarówno obraz Full HD na ekranie 32 calowym jak 4K na 27-calowym. Stąd ciekawą propozycją dla graczy jest iiyama G-Master GB2888UHSU. Monitor 28-calowy z natywną rozdzielczością 4K.

Przy okazji warto poruszyć analogiczną kwestię dotycząca ekranów smartfonów – w końcu tam mamy praktycznie takie same rozdzielczości jak w monitorach, a rozmiary nie przekraczają 6 cali, co daje zawrotną wartość 370 dpi. Pomimo takich wartości ekrany smartfonów jest czytelny. Dlaczego wiec nie można analogicznie zwiększyć rozdzielczości monitora? Problem leży w systemie operacyjnym. Android i iOS bardzo dobrze skalują się graficznie, choć też mają swoje ograniczenia – wystarczy za bardzo zwiększyć czcionkę systemową, aby zobaczyć jak teksty przestają się mieścić w przeznaczonych dla nich ramkach. W wypadku Windows sytuacja wygląda o wiele gorzej – zakres akceptowalnego skalowania jest bardzo niewielki, a w wypadku niektórych aplikacji – praktycznie żaden. Poziom skalowalności interfejsu systemów mobilnych jest w wypadku Windows nieosiągalny. Dlatego właśnie na użytkowniku spoczywa konieczność dokonania optymalnego wybrania monitora, co dzięki temu poradnikowi powinno być teraz znacznie prostsze.