Coraz więcej seniorów aktywnie korzysta z Internetu – czy to w celu kontaktu z bliskimi, robiąc zakupów online lub zarządzając finansami. Niestety, brak pełnej świadomości zagrożeń często prowadzi do poważnych strat finansowych. Eksperci z dziedziny cyberbezpieczeństwa alarmują, że współczesne metody oszustów, wsparte sztuczną inteligencją i deepfake’ami, stają się coraz bardziej wyrafinowane, szczególnie w atakach wymierzonych w osoby starsze.
Seniorzy w centrum uwagi cyberprzestępców
Osoby starsze postrzegane są przez cyberprzestępców jako grupa o dużym potencjale finansowym, ale o ograniczonych umiejętnościach technologicznych. Starszy wiek, większa ufność oraz mniejsze doświadczenie z nowoczesnymi technologiami ułatwiają oszustom manipulowanie seniorami. Co ciekawe, dane z 2024 roku pokazują, że ponad połowa seniorów ocenia swoje umiejętności w zakresie bezpieczeństwa w sieci jako przeciętne. Mimo to, świadomość zagrożeń pozostaje niewystarczająca, co oszuści skrzętnie wykorzystują, żerując na emocjach, takich jak samotność, strach czy potrzeba pomocy bliskim.
– W dobie cyfrowej transformacji seniorzy coraz śmielej korzystają z Internetu, czerpiąc korzyści z dostępu do informacji, zakupów online czy narzędzi do kontaktu z bliskimi. Niestety, ich rosnąca aktywność online nie umyka uwadze cyberprzestępców. Dzień Babci i Dziadka to dobra okazja do rozmowy na temat cyberbezpieczeństwa. Pokażmy im, jak może wyglądać filmik wykorzystujący AI i technologię deepfake, np. taki gdzie znana osoba „wypowiada” słowa, których nigdy nie użyła w rzeczywistości. To uzmysłowi skalę zagrożenia i poziom technicznego dopracowania materiałów tego typu. Przypomnijmy też, że w każdej sytuacji powinni zweryfikować autentyczność kontaktującej się z nimi osoby za pomocą innego kanału komunikacji – podpowiada Beniamin Szczepankiewicz, analityk laboratorium antywirusowego ESET.
Najczęstsze metody cyberoszustów
Phishing
Phishing to jedna z najpowszechniejszych technik kradzieży danych. Przestępcy wysyłają fałszywe e-maile, SMS-y lub kontaktują się za pośrednictwem mediów społecznościowych, podszywając się pod znane instytucje. Wiadomości te często zawierają linki prowadzące do stron wyłudzających dane logowania lub instalujących złośliwe oprogramowanie. Osoby starsze, mniej zaznajomione z mechanizmami weryfikacji autentyczności stron czy wiadomości, są szczególnie narażone na tego typu ataki. Regularna edukacja, nauka rozpoznawania podejrzanych wiadomości oraz stosowanie oprogramowania antywirusowego mogą znacząco zmniejszyć ryzyko.
Oszustwa na wnuczka i deepfake
Tradycyjne oszustwa na wnuczka ewoluowały dzięki technologii deepfake. Nagrania wideo czy audio, perfekcyjnie imitujące głos i wygląd bliskich, błyskawicznie stały się narzędziami ułatwiającymi oszustom realizację ich niecnych planów. Scenariusze tych oszustw często obejmują podszywanie się pod policjantów lub lekarzy, aby wykorzystać presję czasu i zaufanie do tych zawodów. Celem jest skłonienie ofiary do natychmiastowego przesłania pieniędzy na wskazane konto. Dodatkowo, oszuści często proszą seniorów o zachowanie rozmowy w tajemnicy, co utrudnia wykrycie przestępstwa. Bywa, że seniorzy nie zdają sobie sprawy z możliwości weryfikacji takich kontaktów, co pogłębia problem.
Romance scams
Najpodlejszą taktyką cyberoszustów jest wykorzysytwanie samotności seniorów i udawanie matrymonialnych planów wobec ofiary. Na wstępie przestępcy budują relacje z ofiarą, by stopniowo wyłudzać pieniądze na rzekome problemy zdrowotne lub inne nagłe potrzeby. Zaczynają od drobnych sum, a następnie proszą o coraz większe kwoty. Ten typ oszustwa często wiąże się nie tylko z dużymi stratami finansowymi, ale także krzywdami emocjonalnymi, przez co oszukani wstydzą się przyznać do swojej sytuacji. Warto też wspomnieć, że problem ten dotyczy nie tylko serwisów randkowych, ale także aplikacji społecznościowych i komunikatorów, gdzie z pozoru niewinne rozmowy mogą prowadzić do finansowych strat.
Fałszywa pomoc techniczna
Oszuści często podszywają się pod wsparcie techniczne znanych firm, oferując pomoc w rozwiązaniu fikcyjnych problemów. Mogą przekonywać seniora, że jego komputer został zainfekowany, i proponować zdalne wsparcie. W rzeczywistości ich celem jest uzyskanie dostępu do urządzenia ofiary, co umożliwia kradzież danych osobowych i/lub pieniędzy. Aby temu zapobiec, warto zachęcać seniorów, by w razie wątpliwości skontaktowali się z oficjalnym wsparciem technicznym.
Fałszywe loterie i okazje
Oszustwa finansowe wymierzone w seniorów często bazują na obietnicach wygranej na loterii lub niezwykłych promocji. Przestępcy potrafią posunąć się nawet do tworzenia realistycznie wyglądających stron internetowych i kampanii reklamowych uwiarygadniających szwindel. Część z nich proponuje inwestycje w kryptowaluty czy inne alternatywne formy lokowania kapitału, kusząc niskim ryzykiem i gwarantowanymi zyskami. Niestety, w rzeczywistości są to jedynie sposoby na wyłudzenie pieniędzy. Warto więc opowiedzieć naszym babciom i dziadkom o konieczności sprawdzania wiarygodności takich ofert, np. poprzez oficjalne strony lub infolinie lub zgłaszając z takimi propozycjami do nas.
Edukacja jako klucz do ochrony
Aby ograniczyć ryzyko oszustw, niezbędna jest edukacja seniorów w zakresie cyberbezpieczeństwa. Regularne rozmowy o zagrożeniach, nauka rozpoznawania fałszywych wiadomości i stron internetowych oraz zachęcanie do korzystania z weryfikacji dwuetapowej mogą znacznie zwiększyć ich bezpieczeństwo w sieci. Warto też przypominać o konieczności weryfikowania każdego kontaktu, szczególnie tego, który wywołuje silne emocje lub skłania do pośpiechu przy podejmowaniu ważnych decyzji.
Dodatkowo, ważne jest, aby seniorzy mieli dostęp do prostych i przejrzystych materiałów edukacyjnych, takich jak poradniki czy filmy instruktażowe, które pomogą im lepiej zrozumieć mechanizmy działania cyberprzestępców. Organizacja warsztatów czy szkoleń na temat cyberbezpieczeństwa może być również skutecznym sposobem na budowanie świadomości.
Współczesny krajobraz cyberzagrożeń zmusza nas do wspólnej troski o najmniej chronionych użytkowników internetu. Wsparcie i świadoma edukacja mogą stanowić skuteczną zaporę przed strategiami cyberprzestępców.
źródło: informacja prasowa
OFERTA