Black Friday, obecny w Polsce od ponad dekady, stał się stałym elementem kalendarza zakupowego. Jednak jego popularność wśród polskich konsumentów wydaje się słabnąć w porównaniu do lat ubiegłych. Kupujący nadal czekają na okazje przedświąteczne, lecz ich podejście ewoluuje – oczekują konkretnych korzyści i są bardziej świadomi swoich wyborów. Eksperci podkreślają, że obecne trendy dotyczące cen, liczby transakcji oraz budżetów zakupowych wskazują na znaczące zmiany w nastawieniu konsumentów.

Black Friday na polski sposób

W Polsce Black Friday cieszy się uznaniem, chociaż nie jest tak popularny jak na rynkach Europy Zachodniej. Jak pokazuje badanie Boston Consulting Group z 2023 roku, aż 85% polskich konsumentów zna tę okazję zakupową, co plasuje nasz kraj w pobliżu takich państw jak Niemcy czy Wielka Brytania. Mimo to wskaźnik uczestnictwa, czyli liczba osób rzeczywiście planujących zakupy w tym dniu, jest niższy – wynosi około 35-40%, podczas gdy w krajach zachodnich dochodzi do 50-60%.

– Polscy konsumenci podczas Czarnego Piątku, czy całego “czarnego tygodnia”, wykazują duże zainteresowanie zwłaszcza ofertami droższych produktów, takich jak kurtki i buty. W tym roku, ze względu na rosnącą inflację i ostrożniejsze wydatki, oferty przyciągną uwagę szczególnie polskich klientów wrażliwych na ceny. Sprzedawcy detaliczni będą więc musieli położyć nacisk na znaczne rabaty na produkty cieszące się wysokim popytem – komentuje Sho Kondo, dyrektor zarządzający w Kondo&Partners Consulting, agencji konsultingowej dla firm z branży fashion & lifestyle.

Rosnąca popularność zakupów online, szczególnie w sektorze mody, to kolejny aspekt wart uwagi. Sho Kondo zauważa, że internetowe platformy handlowe stają się kluczowym miejscem, gdzie klienci poszukują promocji. W szczytowych okresach, takich jak Black Friday, sprzedaż modowych produktów online zwiększa się nawet o 30% rok do roku.

– Platformy takie jak Zalando, Allegro i znane polskie marki intensywnie promują oferty online, przyciągając szczególnie młodszych, obeznanych z technologią konsumentów. Ponad 60 proc. zakupów modowych w Czarny Piątek odbywa się online. Zakupy online oferują szerszy wybór produktów bez ograniczeń przestrzeni sklepowej, ułatwiając klientom znalezienie interesujących ich produktów. Ponadto eliminują wyzwania, takie jak parkowanie i zatłoczone sklepy, które mogą zniechęcać do zakupów w galeriach. Sklepy online często oferują też większe i ekskluzywne rabaty, aby pozostać konkurencyjnymi, przyciągając świadomych okazji konsumentów – dodaje Sho Kondo.

Więcej transakcji, ale czy większe zyski?

Statystyki z poprzednich edycji Black Friday jednoznacznie wskazują na znaczący wzrost liczby transakcji, szczególnie w kanale online. Dane dostarczone przez Autopay, polskiego lidera w zakresie płatności, ujawniają, że w listopadzie 2023 roku liczba transakcji w Czarny Piątek wzrosła o 64% w porównaniu z innymi piątkami tego miesiąca.

– Dodatkowo ich łączna wartość była wyższa o 37 proc. Tym samym średnia kwota wykonywanej transakcji była niższa. Porównując Black Friday do pozostałych piątków listopada 2023 – najbardziej popularną metodą płatności był BLIK. W tym przypadku odnotowano prawie 70 proc. wzrost liczby transakcji i 36 proc. wzrost ich wartości. Kolejną metodą była karta płatnicza, w przypadku której odnotowaliśmy odpowiednio 58 proc. wzrost liczby transakcji dokonanych oraz 74 proc. wartości. Często wybierane były płatności odroczone, gdzie procentowo pojawił się największy wzrost liczby transakcji dokonanych – o 160 proc. – i prawie 200 proc. wzrost wartości – mówi Marcin Szczur, zarządzający unitem Platforms & Marketplaces w Autopay.

Rozdrobnione zakupy zamiast dużych wydatków

Chociaż Black Friday wiąże się ze wzrostem liczby zakupów, to ich wartość wcale nie musi być wyższa. Jak pokazują dane od Comfino, w tygodniu poprzedzającym i następującym po Czarnym Piątku średnia wartość koszyka była o 24% niższa niż w innych tygodniach roku.

– Wydaje się, że to czas bardziej rozdrobnionych zakupów, mniejszych, na które Polacy już od jakiegoś czasu czekają, a tego dnia decydują się na zakup konkretnego modelu w sklepie oferującym najniższą cenę – uważa Miłosz Mickiewicz z Grupy Comperia odpowiedzialny za rozwój Comfino. – Fintech Comfino oferuje kupującym nie tylko wybór sposobu płatności, ale też rozłożenie ich w czasie poprzez dopasowane do danego konsumenta rozwiązanie, takie jak kredyt czy płatność odroczona. Z wewnętrznych danych od instytucji udzielających takiego finansowania wiemy, że zrealizowanych zamówień – czyli pozytywnie rozpatrzonych wniosków pożyczkowych – jest o 140 proc. więcej niż w innych tygodniach. Nie oznacza to oczywiście, że banki są w tym okresie bardziej łaskawe albo że nagle rośnie zdolność kredytowa konsumentów. Po prostu wysokość blackfirday’owych koszyków była w ostatnim roku mniejsza, a zakupy te mogli wykonywać bardziej wypłacalni, świadomi klienci.

Zmieniające się zwyczaje zakupowe

Polscy konsumenci, w porównaniu do mieszkańców Europy Zachodniej, wydają na Black Friday mniej. Dane z raportu Statista z 2022 roku wskazują, że średnia kwota wydatków Polaków wynosiła 85 euro, podczas gdy w Niemczech było to ponad 200 euro, a w Wielkiej Brytanii przekraczała 300 euro.

– Według Statista Black Friday Sales Report w 2022 r. polscy konsumenci wydali średnio 85 euro, podczas gdy średnie wydatki przekroczyły 200 euro w Niemczech i osiągnęły ponad 300 euro w Wielkiej Brytanii. Polskie wydatki są jednak znacznie wyższe niż na niektórych rynkach Europy Wschodniej, takich jak Rumunia czy Bułgaria, gdzie często wynoszą one mniej niż 60 euro – porównuje Sho Kondo, z Kondo&Partners Consulting. – Młodzi Polacy, zwłaszcza ci poniżej 30 roku życia, mają tendencję do przeznaczania większej kwoty na zakupy w Czarny Piątek, zachęcani atrakcyjnością ofert online i większą wygodą. Starsi konsumenci mają tendencję do podchodzenia do wydatków z większą ostrożnością.

Black Friday 2024 – co przyniesie?

Rok 2024 stawia przed handlem wyzwania związane z zachowawczością konsumentów. Jak wynika z danych GUS, we wrześniu sprzedaż detaliczna spadła, co może odbić się również na wynikach Black Friday. Czy nowe strategie przyciągną klientów, przekonamy się już za chwilę.

źródło: informacja prasowa