Polska przygotowuje się do swojej pierwszej misji technologicznej na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS), w której udział weźmie polski astronauta dr Sławosz Uznański. Misja Ignis ma szansę stać się kamieniem milowym w rozwoju polskiego sektora kosmicznego, otwierając nowe możliwości dla nauki, przemysłu oraz współpracy międzynarodowej. Polska, jako kraj o coraz większym potencjale naukowym, dzięki temu projektowi ma okazję zaznaczyć swoją obecność na międzynarodowej scenie badań kosmicznych.
– Jest to wielka szansa dla polskiego sektora kosmicznego na budowanie unikalnych kompetencji i przyspieszenie komercjalizacji technologii kosmicznych – ogłosił na konferencji prasowej minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk.
Start misji Ignis planowany jest na 2025 rok, a dokładna data zostanie ustalona w porozumieniu z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) oraz firmą Axiom Space, która odpowiada za organizację lotu. Misja potrwa około 10 dni, a jej uczestnicy, w tym dr Sławosz Uznański, będą prowadzić zaawansowane eksperymenty naukowe i technologiczne na pokładzie ISS. Celem misji jest przeprowadzenie serii badań w warunkach mikrograwitacji, które są niemożliwe do pełnego odtworzenia na Ziemi. To ogromna szansa, by Polska mogła nie tylko wziąć udział w międzynarodowych badaniach kosmicznych, ale także przyczynić się do rozwoju innowacji w kluczowych dziedzinach technologicznych.
Dr Uznański będzie odpowiedzialny za testowanie nowych materiałów i technologii, które mogą znaleźć zastosowanie nie tylko w przestrzeni kosmicznej, ale także w zaawansowanych rozwiązaniach inżynieryjnych na Ziemi. Ważnym elementem misji będą eksperymenty z zakresu medycyny, biologii, inżynierii i sztucznej inteligencji. Przeprowadzone testy umożliwią naukowcom i inżynierom sprawdzenie przydatności nowych rozwiązań, które mogą znacząco wpłynąć na przyszłość nie tylko kosmicznych badań, ale także codziennych technologii wykorzystywanych w wielu gałęziach przemysłu.
– Dzięki zaangażowaniu polskich firm i instytucji naukowych przeprowadzone zostaną eksperymenty, które wpłyną na rozwój medycyny, biologii, inżynierii oraz technologii kosmicznych. Warto wspomnieć choćby o badaniach mikrobiomu ludzkiego, testach nowych materiałów czy projektach z zakresu sztucznej inteligencji. Jest to wielka szansa dla polskiego sektora kosmicznego na budowanie unikalnych kompetencji i przyspieszenie komercjalizacji technologii kosmicznych – dodał minister Paszyk.
Znaczenie eksperymentów przeprowadzonych w ramach misji Ignis ma kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju sektora kosmicznego i technologii, które mogą zostać wykorzystane na Ziemi. Testy mikrobiomu ludzkiego, a także nowe materiały, które zostaną użyte w przestrzeni kosmicznej, mogą zmienić oblicze medycyny, przemysłu czy technologii ochrony środowiska. Badania w warunkach mikrograwitacji pozwolą lepiej zrozumieć wpływ kosmosu na procesy biologiczne i chemiczne, co może otworzyć drzwi do innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie biomedycyny. W obszarze technologii kluczową rolę odegrają eksperymenty z zakresu sztucznej inteligencji, umożliwiające rozwój autonomicznych systemów przetwarzania danych, które staną się niezbędne w kolejnych misjach kosmicznych.
Nazwa misji, Ignis, pochodzi z łaciny i oznacza “ogień”. Symbolizuje energię, pasję oraz światło wiedzy, które Polska wnosi do międzynarodowych badań kosmicznych. Emblemat misji łączy polską symbolikę z elementami kosmicznymi, co nadaje mu wyjątkowy charakter. Centralnym motywem emblematu jest biało-czerwony orzeł, który nawiązuje do polskiego godła. Rozłożone skrzydła orła odwzorowują zarys Tatr, a dokładniej Orlej Perci, podczas gdy ogon przypomina płomień, odnoszący się do nazwy misji. Litera „i” w nazwie „Ignis” została stylizowana na sylwetkę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Gwiazdy na emblemacie układają się w konstelację Tarcza Sobieskiego, będącą hołdem dla Jana Heweliusza, wybitnego astronoma z Gdańska. Dodatkowym elementem jest srebrna linia symbolizująca horyzont, będąca metaforą nowego początku dla Polski w dziedzinie eksploracji kosmosu.
Dr Sławosz Uznański, urodzony w 1984 roku w Łodzi, to absolwent Politechniki Łódzkiej oraz Uniwersytetu w Nantes, gdzie zdobył tytuł magistra inżyniera. W 2011 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Śródziemnomorskim Aix-Marseille II, specjalizując się w systemach odpornych na promieniowanie dla zastosowań kosmicznych. Jego kariera obejmuje pracę jako inżynier w CERN, gdzie pełnił funkcję starszego inżyniera ds. niezawodności i kierownika projektów. W 2022 roku został astronautą rezerwowym Europejskiej Agencji Kosmicznej, a rok później dołączył do Europejskiego Korpusu Astronautów jako astronauta projektowy.
Przygotowania do misji rozpoczęły się we wrześniu 2023 roku w Europejskim Centrum Astronautów w Kolonii. Dr Uznański przeszedł intensywne szkolenia obejmujące procedury awaryjne, obsługę systemów pokładowych ISS, treningi medyczne oraz symulacje w warunkach mikrograwitacji. Kolejne etapy odbywać się będą w Centrum Lotów Kosmicznych im. Lyndona B. Johnsona w Houston, gdzie astronauta nauczy się obsługi robotyki oraz przygotuje się do spacerów kosmicznych (EVA). Dr Uznański spędzi na ISS około 10 dni, realizując zaplanowane badania oraz wspierając działanie polskich technologii na pokładzie stacji.
Jednym z kluczowych elementów misji Ignis będzie urządzenie LeopardISS, opracowane przez polską firmę KP Labs, specjalizującą się w technologiach sztucznej inteligencji i przetwarzania danych dla sektora kosmicznego. LeopardISS, zaprojektowany jako jednostka Cube do walidacji algorytmów AI w unikalnych warunkach kosmicznych, przeszedł już wszystkie niezbędne testy i jest gotowy do działania na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Obecnie urządzenie znajduje się w ALTEC w Turynie, gdzie oczekuje na start misji.
LeopardISS to projekt realizowany przy wsparciu Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Jego zadaniem będzie umożliwienie naukowcom, przedsiębiorcom i studentom testowania algorytmów sztucznej inteligencji oraz technologii uczenia maszynowego w warunkach mikrograwitacji. System stanowi ważny krok w kierunku rozwoju technologii edge computing, która w przyszłości może odegrać kluczową rolę w eksploracji kosmosu.
Podczas misji urządzenie zostanie umieszczone w ICE Cubes Facility na europejskim module Columbus, co zapewni mu zasilanie, przetwarzanie danych i łączność z Ziemią. Dr Sławosz Uznański będzie nadzorował jego działanie, przeprowadzając ocenę funkcjonalności oraz wspierając realizację zaawansowanych eksperymentów technologicznych.
Rozwiązania zastosowane w LeopardISS są efektem wieloletnich badań i doświadczeń KP Labs, w tym technologii przetwarzania danych testowanej na orbicie na polskim satelicie Intuition-1. Zakończenie projektu LeopardISS potwierdza gotowość Polski do współpracy w sektorze kosmicznym na arenie międzynarodowej, otwierając nowe perspektywy dla nauki i przemysłu.
Misja Ignis to dla Polski szansa na zaznaczenie swojej obecności w międzynarodowych badaniach kosmicznych. Dzięki współpracy z ESA oraz zaangażowaniu polskich instytucji i firm projekt ten może inspirować przyszłe pokolenia badaczy i inżynierów, tworząc tym samym fundamenty dla kolejnych projektów tego formatu.
