Raptem kilka lat temu wybór mobilnej stacji roboczej oznaczał sięgnięcie po ulubioną markę oraz zdecydowanie się na jeden z dwóch formatów sprzętu – 15,6 lub 17,3 cala. Jednak współczesne mobilne komputery osobiste to już nie tylko „standardowe laptopy” i wybór rozwiązań o nieszablonowej konstrukcji, z której wynika ich specjalizacja, cały czas rośnie.

Tę różnorodność w segmencie mobilnych stacji roboczych świetnie obrazuje rodzina ZBook od HP. W portfolio Amerykanów znajdziemy zarówno klasyczne rozwiązania ukierunkowane na osiągi (ZBook 15 i 17), modele ultramobilne z procesorem niskonapięciowym (ZBook 14u i 15u), wersję budżetową dla mniej wymagających (ZBook 15v) oraz rozwiązania ultraprestiżowe i ultramobilne w wersji klasycznej lub konwertowalnej (ZBook Studio i ZBook Studio x360). Jednak tytuł maszyny najbardziej nietuzinkowej wypada przyznać workstacji HP ZBook x2 G4, czyli masywnemu tabletowi o nielichej konfiguracji, stworzonemu z myślą o użytkownikach aplikacji pakietu Adobe – np. Photoshop i Illustrator.

Choć mamy do czynienia z tabletem, czy też jak preferuje producent – z komputerem z odłączanym ekranem – to traktowanie ZBooka x2 jako konkurenta dla urządzeń Microsoft Surface czy iPad Pro nie ma większego sensu. To maszyna zupełnie innej klasy, w której nie tylko znajdziemy profesjonalną grafikę NVIDIA Quadro i funkcjonalność godną „klasycznej” stacji roboczej, lecz także najwyższej klasy ekran – matryca DreamColor to obecnie najlepsze rozwiązanie, jakie możemy znaleźć w sprzęcie mobilnym.

Nie mamy więc do czynienia z komputerem do przeglądania Sieci, czy też oglądania filmów z poziomu kanapy, lecz z urządzeniem dla użytkownika o bardzo konkretnym profilu. To rozwiązanie dla rysowników, grafików, architektów i projektantów, którego główną ideą jest maksymalne ułatwienie i zoptymalizowanie procesu twórczego.

Specyfikacja techniczna

Jakość wykonania i ergonomia obudowy

HP ZBook x2 G4 przybył do naszej redakcji w najlepszej dostępnej konfiguracji i z całym zestawem dodatkowych akcesoriów – zabrakło jedynie w stacji dokującej, kompatybilnej z gniazdem Thunderbolt 3.

HP ZBook x2 G4

« ‹ z 6 › »

Głównym elementem zestawu jest spory tablet z odchylaną podpórką. Nie ma co ukrywać, że jest to masywna konstrukcja i „niestacjonarna” praca z ZBookiem x2 szybko zmęczy nam ręce. Sam tablet waży 1,64 kg i ma 15 mm grubości, więc nie ma tu mowy o takiej mobilności, jaką oferują urządzenia Surface czy iPad, ale w zamian za to zyskujemy wyposażenie i funkcje godne mobilnej workstacji oraz czternastocalową przekątną. Obudowa jest przy tym niesamowicie wręcz solidna. Do jej złożenia wykorzystano aluminium oraz odlewany pod ciśnieniem stop magnezu, co przełożyło się na niemal pancerną konstrukcję urządzenia i certyfikat MIL-STD-810G. Nacisk oraz próby wykrzywiania to żadne wyzwanie dla obudowy – całość jest przy tym perfekcyjnie spasowana i w każdym detalu widać, że mamy do czynienia z produktem klasy „Premium”. Matowe powierzchnie i metaliczna kolorystyka ułatwiają przy tym utrzymanie sprzętu w czystości, gdyż nie straszne im ślady po palcach i inne zabrudzenia.

Czternastocalowy ekran zabezpiecza tafla szkła Gorilla, chroniąca ów najwrażliwszy element tabletu przed wszelkiego typu urazami. Co ciekawe – mimo dodatkowej szyby oraz wsparcia dla dotyku ekran pozostał matowy. Najwyraźniej producentowi udało się zintegrować warstwę matującą z dodatkową szybą i zlikwidować efekt lustra oraz zniwelować widoczność wszelkich refleksów świetlnych.

Sam ekran otaczają bardzo masywne ramki – cóż, ulokowanie wszystkich podzespołów oraz niemałego układu chłodzenia wymagało nieco miejsca. Jednak przestrzeń ta nie została zmarnowana – po lewej i prawej stronie matrycy znajdziemy łącznie 12 dodatkowych przycisków, ułatwiających pracę w środowisku Adobe Creative Cloud. Ich funkcje bez problemu dopasujemy do naszych osobistych preferencji, by w maksymalnym stopniu dostosować urządzenie do naszego stylu pracy i najczęściej używanych aplikacji. Natomiast nad ekranem ulokowano zestaw mikrofonów oraz kamerkę ze wsparciem rozpoznawania twarzy.

HP ZBook x2 G4 - porty na prawym boku

« ‹ z 4 › »

Także boczne krawędzie tabletu zostały sensownie zagospodarowane. Bok lewy zajęły przycisk zasilania, regulacja głośności oraz gniazdo audio. Na krawędź górną trafiły głośniki Bang&Olufsen oraz ujście podwójnego układu chłodzenia. Krawędź dolną zajęło magnetyczne gniazdo stykowe do podpinania klawiatury, natomiast najciekawiej prezentuje się lewy bok urządzenia. Tu trafił czytnik linii papilarnych, czytnik kart SD oraz zestaw portów – pełnowymiarowe USB 3.0 oraz HDMI plus dwa porty Thunderbolt 3 w formacie USB typu C i gniazdo zasilania. Z takim arsenałem portów nie powinniśmy mieć żadnych problemów z podłączeniem ZBooka x2 do wielomonitorowego stanowiska pracy i licznych peryferiów. A jeśli zależy nam na większej wygodzie i ograniczeniu przewodów zalegających na biurku to warto sięgnąć po stację dokującą HP ZBook Dock podłączaną do ZBooka za pomocą interfejsu Thunderbolt 3.

Ulokowana na tyle tabletu podpórka pracuje z bardzo dużym oporem, więc przy pracy ZBook x2 nie ma prawa zmieniać nadanego mu kąta nachylenia. Podpórkę możemy przy tym odchylić do takiego stopnia, że ekran znajdzie się w niemal poziomej pozycji, co znacząco ułatwi rysowanie i szkicowanie z wykorzystaniem cyfrowego piórka.

HP ZBook x2 G4

« ‹ z 6 › »

Chociaż HP ZBook x2 w teorii daje możliwość wymiany dysku M.2 oraz rozbudowy pamięci RAM (dwa sloty), to w praktyce jest to zadanie dla profesjonalnego serwisu. O ile wykręcenie ulokowanych na dolnej krawędzi śrubek torx to nic trudnego, to kolejnym krokiem jest umiejętne „rozszczelnienie” obudowy i pacyfikacja zatrzasków, a następnie precyzyjne odpinanie cieniutkich taśm przesyłowych łączących wyposażenie komputera z płytą główną. Samodzielne grzebanie w tej konstrukcji to nie lada wyzwanie i niewprawne ręce mogą tu narobić sporo szkód.

Osprzęt i wyposażenie dodatkowe

Ekran

HP ZBook x2 G4 daje wybór między dwoma ekranami – w obu przypadkach będzie to matowa i zarazem dotykowa matryca o rozdzielczości 4K. W zależności od budżetu i faktycznych potrzeb możemy się zdecydować na matrycę IPS lub DreamColor. W tym drugim przypadku zyskujemy pewność, że staliśmy się posiadaczami najlepszego dostępnego na rynku rozwiązania – matryce DreamColor to niezrównane parametry obrazu, które są wstanie sprostać nawet najbardziej wymagającym użytkownikom.

Parametry matrycy:

• luminancja: 383 cd/m2
• kontrast: 1000:1
• czerń: 0,38 cd/m2
• paleta sRGB: 100%
• paleta AdobeRGB: 100%

Taką wersję miałem okazję testować i musze przyznać, że jakość oferowanego obrazu po prostu powala. Naturalność i soczystość odwzorowanych kolorów wypada rewelacyjnie, gdyż ekran oferuje 10-bitową rozpiętość barw i potrafi wyświetlić do 1 mld kolorów – standardowe, 8-bitowe IPS-y potrafią wyświetlać do 16 mln kolorów. A do tego dochodzi głęboki kontrast, szerokie kąty widzenia oraz mocne podświetlenie. Swój wkład ma tu także rozdzielczość, która przy czternastocalowej przekątnej przekłada się na bardzo duże zagęszczenie pikseli na cal i fenomenalną ostrość wyświetlanych treści.

Dzięki tafli szkła Gorilla ekran jest idealnie gładki i precyzyjnie reaguje na nasze palce. I najwyraźniej zabezpiecza go także powłoka oleofobowa, gdyż trzeba się wybitnie postarać, by upstrzyć go tłustymi śladami po palcach. Oczywiście same palce trudno nazwać idealnym narzędziem do rysowania – tu z pomocą przychodzi piórko HP ZBook x2 Pen.

Klawiatura i touchpad

Mocowana za pomocą magnetycznego zaczepu klawiatura to zdecydowanie zmyślniejsze urządzenie od typowych rozwiązań dodawanych do sprzętu 2 w 1. Czternastocalowa przekątna tabletu oraz jego masywne ramki sprawiły, że klawiatura ma całkiem spory format i ostatecznie może służyć  także jako ochrona ekranu.

Urządzenie jest także zaskakująco sztywne – głównym elementem klawiatury jest aluminiowy panel o przyzwoitej grubości, więc całość jest świetnie podparta i nawet mocniejszy nacisk nie odkształca metalu. Z kolei spód zabezpiecza gumowaty polimer zapobiegający ślizganiu się klawiatury po blacie i zapewniający pewny chwyt dla ZBooka, nawet w przypadku gdy mamy nieco wilgotne dłonie.

Wielkość przycisków oraz ich układ jest typowy dla notebooków HP o czternastocalowym formacie – zachowano nawet położoną przy prawej krawędzi kolumnę przycisków ułatwiających poruszanie się po edytorze tekstu. Skok nie jest przesadnie głęboki, ale za to sprężysty i dobrze wyczuwalny, więc praca z tekstem przebiega szybko i sprawnie. Zadbano także o białe podświetlenie z dwustopniową regulacją jasności.

HP ZBook x2 G4 - klawiatura i piórko

« ‹ z 5 › »

Co ciekawe – by korzystać z klawiatury nie musimy jej fizycznie podpinać do samego ZBooka. Urządzenie ma własne zasilanie i może połączyć się z komputerem za pomocą Bluetooth. Dzięki temu ZBook x2 może leżeć bezpośrednio przed nami i służyć za tablet graficzny, a aktywna klawiatura cały czas pozostaje do naszej dyspozycji, pozwalając np. na korzystanie ze skrótów klawiszowych danej aplikacji. Z tego względu na tyle magnetycznego zaczepu znajdziemy port micro-USB pozwalający na ładowanie urządzenia. Natomiast na górnej krawędzi zaczepu, tuż przy jego prawym końcu, ulokowano przycisk do włączania i wyłączania klawiatury.

Touchpad został wykonany z utwardzanego chemicznie szkła, jest więc niezwykle gładki i zapewnia palcom precyzyjny ślizg. Gładzik ma spory format i wspiera windowsowe gesty, a klik zintegrowanych z dolnymi narożnikami płytki przycisków jest idealny – krótki i wyraźny.

W akcesorium znalazło się tu także miejsce dla czytnika Smart Card. Oprócz zwiększenia bezpieczeństwa pełni on jeszcze jedną rolę – możemy w nim umieścić zaślepkę z materiałowym uchwytem pozwalającym na umocowanie w nim piórka.

Piórko

Pasywne piórko HP ZBook x2 Pen wykorzystuje technologię EMR, więc nie potrzebuje zasilania i ładowania. Wykonane w całości z tworzywa akcesorium jest bardzo lekkie, świetnie leży w dłoni i znacząco zwiększa możliwości całego zestawu umożliwiając łatwe rysowanie i szkicowanie. Do piórka producent dołączył skórzane etui oraz zestaw wymiennych końcówek. Tył piórka skrywa w sobie funkcję „cyfrowej gumki”, a fizyczny przycisk na boku możemy skonfigurować wedle uznania.

HP ZBook x2 Pen z wymiennymi końcówkami

« ‹ z 3 › »

Producentem tego akcesorium jest Wacom, czyli ekspert w dziedzinie cyfrowych stylusów i tabletów graficznych. Urządzenie wspiera 4096 punktów nacisku, co w połączeniu ze wspomnianymi końcówkami tworzy precyzyjne narzędzie dla grafika i rysownika.

Głośniki

Głośniki znajdują się na górze urządzenia, więc nic nie tłumi ich brzmienia. Podpisała się pod nimi marka Bang&Olufsen – duńscy eksperci od nagłośnienia i systemów „car audio”. Pomimo tego ZBook x2 nie rozpieszcza jakością i donośnością dźwięku – i nawet aplikacja Bang&Olufsen Audio niewiele tu zmienia. Muzyka ma przeciętną głośność i brakuje w niej głębi, tony wysokie są zbyt mocno wyeksponowane, a basu praktycznie brak. Co prawda, wspomniana aplikacja daje nam zarówno dostęp do korektora audio oraz predefiniowanych ustawień (Głos, Filmy, Muzyka), ale przejście w tryb Filmy lub Muzyka jeszcze bardziej spłaszcza brzmienie głośników. Do zadań biznesowych wbudowany zestaw wystarczy, ale przy bardziej multimedialnych zastosowaniach przydadzą się zewnętrzne głośniki.

Funkcje bezpieczeństwa

W tej kwestii HP ZBook x2 G4 zdecydowanie ma się czym pochwalić, gdyż producent zadbał o pełen zestaw sprzętowych zabezpieczeń. Nie zabrakło czytnika linii papilarnych, modułu TPM szyfrującego dane na dysku, czytnika Smart Card (także ze wsparciem NFC) oraz kamerki IR z funkcją rozpoznawania twarzy.

Szerzej funkcje bezpieczeństwa w notebookach omawiamy tutaj.

Łączność

Mimo zwiększonej mobilności, w ZBooku x2 nawet w opcji nie znajdziemy modemu WWAN. Tak więc, chcąc pozostać online wyjściu z biura będziemy musieli polegać na punkcie dostępowym w naszym smartfonie lub na autonomicznym modemie z własnym zasilaniem. Prócz standardowego Wi-Fi znajdziemy tu jeszcze Bluetooth 4.2 oraz łączność NFC ułatwiającą komunikację z innymi urządzeniami.

HP ZBook x2 G4 i jego podpórka

« ‹ z 7 › »

Testy wydajności

Szczegóły na temat naszej autorskiej procedury testowej znajdziecie tutaj.

Większość dostępnych konfiguracji oparto o ósmą generację niskonapięciowych procesorów Intel Core. Możemy zatem liczyć na wydajność czterech rdzeni przy zachowaniu niskiego TDP (15 W), co ułatwia chłodzenie sprzętu i usprawnia jego kulturę pracy. Wybrać możemy Core i5 lub Core i7, w tym także procesor wspierający funkcję vPro. Testowany przez nas model dysponował najmocniejszym dostępnym procesorem Intel Core i7 8650U o sporym zakresie taktowania – od 1,9 do 4,2 GHz.

Jednak pod obciążeniem procesor nie osiąga pełni swych możliwości – system nadgorliwie pilnuje, by temperatura układu nie przekraczała 70 stopni, co też, niestety, odbija się na jego taktowaniu. Wystarczy chwila pracy aby zegary ograniczono do ok. 2,4 GHz, co musi mieć swoje odbicie w wynikach testów.

Z identycznym problemem zmagał się testowany przez nas HP ZBook 15u z procesorem i7 8550U. Najwyraźniej HP większy nacisk stawia na kulturę pracy, co część użytkowników uzna za dobrze przemyślany kompromis. Wzrost wydajności względem siódmej generacji procesorów jest na tyle odczuwalny, że „obcięcie” zegarów by wyciszyć układ chłodzenia ma tu sens – świetnie obrazują to osiągi Core i5 7300U z Surface Pro, czyli bardziej kompaktowej koncepcji na sprzęt 2 w 1.

Szerzej kwestię podziału mobilnych procesorów Intel omawiamy tutaj.

HP ZBook x2 G4 jest wspierany przez technologię NVIDIA Optimus, a więc znajdziemy w nim zarówno grafikę zintegrowaną, jak i układ niezależny o większej wydajności. W tym przypadku będzie to grafika profesjonalna NVIDIA Quadro M620 z 2 GB własnej pamięci.

Obecność grafiki Quadro radykalnie zwiększa możliwości testowanego sprzętu – możemy liczyć na znacznie większy komfort pracy z oprogramowaniem graficznym, dla którego „goła integra” nie jest już rozwiązaniem wystarczająco wydajnym. Co więcej, bez problemu będziemy mogli korzystać tu także oprogramowania projektowego (CAD, Solidworks) i nadal uzyskamy całkiem przyzwoite wyniki. I co równie ważne – certyfikacja ISV, którą znajdziemy tylko w stacjach roboczych, potwierdza, że sprzęt będzie przy takich zastosowaniach pracował stabilnie i bez błędów wynikających z braku wsparcia lub kompatybilności.

Szerzej układy graficzne w notebookach omawiamy tutaj.

W urządzeniu tego formatu za dysk musiał posłużyć nośnik półprzewodnikowy w postaci karty M.2. ZBook x2 G4 wspiera najszybsze rozwiązania tego typu, korzystające z interfejsu PCIe NVMe, a więc o przepustowości znacznie większej niż starszy interfejs SATA 3. Model testowy dysponował dyskiem Toshiby po niebagatelnej pojemności 1 TB, co powinno zapewnić wystarczająco dużo miejsca nawet na bardzo rozbudowane projekty oraz inne pliki lub aplikacje o sporej wadze.

Współczesne rozwiązania dyskowe w notebookach omawiamy tutaj.

Testy baterii

Choć bateria ZBooka x2 może się pochwalić ponadprzeciętną pojemnością (70 Wh) to czas pracy na własnym zasilaniu tego nie odzwierciedla. ZBook 15u z akumulatorem o pojemności 56 Wh wypadł pod tym względem zauważalnie lepiej. Ekran klasy DreamColor o rozdzielczości 4K ma jednak nieco większy apetyt na energię niż standardowy IPS Full HD.

Nie oznacza to jednak, że godzinę po wyjściu z biura zaczniemy niespokojnie rozglądać się za gniazdkiem. W zależności od zadań możemy liczyć na ok. 5 – 9 godzin pracy, co jest całkiem przyzwoitym wynikiem.

Testy kultury pracy

„Workstacyjny” rodowód ZBooka x2 widać także w konstrukcji jego układu chłodzenia. Dwa umieszczone w przeciwległych, górnych narożnikach wentylatory oraz system ciepłowodów bez problemu wyprowadzają ciepło poza obudowę. Podobne rozwiązania znajdziemy w pełnowymiarowych mobilnych stacjach roboczych oraz w sprzęcie gamingowym – ulokowane na tyle dysze (w przypadku ZBooka x2 – na górze) nie będą nam owiewać rąk ciepłym powietrzem.

W połączeniu ze wspomnianym ograniczeniem trybu Turbo zapewniło to wzorcową kulturę pracy. Przy zadaniach w niewielkim stopniu obciążających podzespoły, wentylatorów praktycznie nie słychać i sprzęt sprawia wrażenie chłodzonego pasywnie. Gdy do akcji wejdzie Quadro oraz cztery rdzenie Core i7, chłodzenie przyspiesza, ale nawet w tym momencie bardziej mówimy o „szmerze” niż „szumie”, więc nawet najbardziej wyczuleni na tym punkcie użytkownicy powinni być usatysfakcjonowani.

Zadania biurowe - front	Zadania biurowe - tył
Pełne obciążenie - front	Pełne obciążenie - tył

Klasę układu chłodzenia potwierdza także mapa temperatury obudowy. Nawet pod obciążeniem konstrukcja nie przekroczyła 40 stopni Celsjusza, co w przypadku urządzenia często trzymanego w ręku staje się niezwykle istotne.

Podsumowanie

HP ZBook x2 G4 to bardzo nietypowy produkt, jednak jego oryginalność ma swoje uzasadnienie – to chyba pierwsza stacja robocza z odczepianym ekranem w pełni dostosowana do pracy z pakietem Adobe. Konfiguracja sprzętu nie tylko bez problemu sprosta wymogom takich aplikacji jak Photoshop, Illustrator czy też InDesing, lecz także pozwoli na wydajną i stabilną pracę z oprogramowaniem projektowym, co zdecydowanie nie jest częstym zjawiskiem w sprzęcie o „tabletowej” naturze.

HP ZBook x2 G4 - wzmocniona aluminium klawiatura

« ‹ z 6 › »

Konstrukcja jest bardzo solidna i wykonana materiałów najwyższej klasy, aczkolwiek do najlżejszych nie należy. Nie jest to jednak sprzęt zaprojektowany stricte do pracy z urządzeniem w ręku – zdecydowanie lepiej ZBook sprawdzi się w roli komputera podłączonego do rozbudowanego stanowiska pracy, służącego jednocześnie za zaawansowany tablet graficzny. A możliwość łatwego spakowania zestawu do torby, by np. spotkać się z klientem, na pewno doceni wielu profesjonalistów. Matryca DreamColor zapewni nam przy tym fenomenalną jakość obrazu oraz wsparcie dla precyzyjnego piórka Wacom, więc będziemy mogli kontrahentowi pokazać nasz projekt w pełnej krasie i błyskawicznie nanieść wszelkie uwagi lub poprawki.

Możemy także liczyć na bogate wyposażenie dodatkowe, w tym bardzo przydatną klawiaturę i pełen pakiet sprzętowych zabezpieczeń. Producent zadbał także o nowoczesny i dobrze przemyślany zestaw portów – od pełnowymiarowego USB i HDMI po dwa gniazda Thunderbolt 3. Wszystko to tworzy wydajne, solidne i w pełni samowystarczalne środowisko pracy dla grafika lub rysownika potrzebującego sprzętu o możliwościach dostosowanych do profilu pracy.